Metformine

Metformine is een receptgeneesmiddel dat ingezet wordt om de bloedsuikerspiegel bij mensen met diabetes type 2 in balans te houden. Het behoort tot de groep van de biguaniden en wordt verkocht in tabletvorm.

Metformine zorgt ervoor dat de lever minder glucose aanmaakt, de darmen minder suiker opnemen, en dat de insulinegevoeligheid in het lichaam versterkt, waardoor een te hoge bloedsuikerspiegel omlaag gaat. Bekende merken van metformine: Fortamet, Glucophage, Glucophage XR, Glumetza, Riomet.

Waar kan ik het kopen?

Metformine is een voorschriftplichtig medicament omdat bijwerkingen, mits verkeerd gebruik, significant kunnen zijn. Dit betekent dat het middel in apotheken verkocht wordt en niet bij drogisten als Kruidvat. Dat u het niet op de Kruidvat webshop vindt wil echter niet zeggen dat u verplicht bent om er de deur voor uit te gaan om het in een buurtapotheek te kopen. Deze apotheken hebben soms online shops en er zijn ook, wat men noemt farmaceutische platformen met een apotheeklicentie die Metformine aan u kunnen verkopen. Deze platformen presenteren niet alleen de producten van één of meerdere fysieke apotheken maar bieden ook de optie om een online consultatie te hebben met een geassocieerde arts en op die manier een voorschrift te bekomen zonder de deur uit te moeten. Zodra u en de arts overeenkomen wat betreft het te kopen product wordt de bestelling geplaatst en komt het medicament normaal gezien binnen de 24 uren bij u thuis aan.

Kopen in Kruidvat

Zoals gezegd is Kruidvat een drogist en zij mogen zodoende geen voorschrift-plichtige medicatie verkopen. U kan er wel allerlei ondersteundende supplementen en kruidengeneesmiddelen kopen die (secundair) kunnen helpen om uw bloedsuiker beter in balans te houden.

Goedkoper kopen in Duitsland?

Sommigen hebben een neus voor koopjes, proberen het onderste uit de kan te halen en willen waar voor hun geld. Zij zijn vatbaar voor hoopvolle berichten over koopjes aan de andere kans van de grens, zoals bijvoorbeeld in Duitsland. Om het kort te stellen: kopen in een ander land dan hetgene waar u bent is nadelig: zowel financieel (netto gezien) als praktisch. Prijzen kunnen dan wel lager lijken, maar als men u al wil bedienen, geniet u niet van de bijkomende diensten die u hebt wanneer u in het land bestelt waar u op dat moment verblijft. In Duitsland bestellen is enkel gunstig op het moment dat u er fysiek aanwezig bent en u er een verblijfsadres hebt waar u de bestelling kan ontvangen.

Prijs van metformine

Prijzen voor metformine zijn wisselend per land, maar in Nederland en België krijgt u metformine in ieder geval terugbetaald door de overheid. Daardoor kost het medicament bij ons een pak minder dan in veel andere landen.

Metformine uitgelegd

Metformine is één van de mogelijke strategieën om een verstoord glucoseverwerkingssysteem in balans te brengen. Uw dokter kiest, uitgaande van uw specifieke noden, voor de meest gepaste therapie.

DIABETES THERAPIEËN	Wat is het?	Injectie		Tablet
Type 1 diabetes	pancreas maakt weinig of geen insuline aan	insuline supplementering:	diverse snelheden van actie	n.v.t.
Type 2 diabetes	lichaam neemt insuline minder goed op	GLP-1 analogen:	semaglutide	GLP-1 analogen:	semaglutide
			liraglutide	biguaniden:	metformine
			dulaglutide	sulfonylureas:	sitagliptine
				DPP-4 inhibitoren:	glimepiride
				SGLT2 inhibitoren:	bexagliflozine
				thiazolidinedionen:	rosiglitazone
Zwangerschapsdiabetes	hoog bloedsuiker door zwangerschap	insuline supplementering:	diverse snelheden van actie	n.v.t.

Indicaties voor metformine

Zoals gezegd is metformine is een geneesmiddel dat vooral wordt gebruikt om diabetes type 2 te behandelen. Meer specifiek is metformine geïndiceerd voor

• Type 2 diabetes mellitus

Metformine wordt beschouwd als de eerstelijnsbehandeling voor het onder controle houden van hyperglykemie bij patiënten met type 2 diabetes mellitus. Het verlaagt de glucoseproductie in de lever en verhoogt de insulinegevoeligheid van de lichaamsweefsels.

• Prediabetes

Bij patiënten met prediabetes kan metformine worden gebruikt om de bloedsuikerspiegel te verlagen en het risico op het ontwikkelen van type 2 diabetes te verminderen.

• Polycysteus ovarium syndroom (PCOS)

Metformine kan helpen PCOS onder controle te houden door de insulineresistentie te verbeteren, de testosteronspiegel te verlagen en de ovulatie te reguleren.

• Zwangerschapsdiabetes

In sommige gevallen kan metformine tijdens de zwangerschap worden gebruikt om de bloedsuikerspiegel te controleren bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes (Gestational Diabetes).

Contra-indicaties voor metformine

Contra-indicaties voor metformine zijn onder andere

• Nierziekte of deficiënte werking van de nieren

Het zijn de nieren die metformine uit het lichaam drijven. Mensen die met een gebrekkige werking van de nieren zitten kunnen het medicament mogelijk niet effectief uit hun lichaam verwijderen. In dat geval treed er een opstapeling van metformine op met de daarbij horende melkverzuring.

• Leverziekte of deficiënte werking van de lever

Metformine wordt gemetaboliseerd in de lever, dus een verminderde leverfunctie kan het metabolisme en de klaring van het geneesmiddel beïnvloeden. Dit kan het risico op metforminevergiftiging verhogen.

• Hartfalen

Metformine kan een toename van de melkzuurproductie veroorzaken, wat een probleem kan zijn voor patiënten met hartfalen. Melkzuur is een mogelijke bijwerking van het gebruik van metformine bij patiënten met hartfalen, en deze aandoening kan levensbedreigend zijn.

• Allergie voor metformine

Patiënten die allergisch zijn voor metformine moeten het gebruik van het geneesmiddel vermijden.

• Ernstige infectie of sepsis

Indien er sprake is van een ernstige infectie of sepsis, kan het gebruik van metformine melkzuurontsteking verergeren.

• Uitdroging

Patiënten met uitdroging lopen een groter risico op het ontwikkelen van melkzuurvergiftiging tijdens het gebruik van metformine.

Effecten van metformine

Metformine maakt het lichaam gevoeliger voor insuline. Insuline is een hormoon dat door het lichaam wordt afgescheiden en dat suiker van het bloed naar de cellen brengt, waardoor deze de energie krijgen die ze nodig hebben om te werken. Wanneer er te veel suiker in het bloed zit, wordt de reactie van de cellen op insuline verzwakt, waardoor er meer suiker in het bloed wordt opgebouwd. Dit wordt insulineresistentie genoemd en kan leiden tot diabetes. Metformine vermindert de insulineresistentie, zodat de cellen suiker efficiënter kunnen opnemen en gebruiken.

Metformine vermindert de opname van suiker. Een belangrijke manier waarop suiker het lichaam binnenkomt is via de voeding. Wanneer voedsel de darmen binnenkomt, worden voedingsstoffen zoals suiker in de bloedbaan opgenomen. Metformine helpt de hoeveelheid suiker die via de darmen wordt opgenomen te verminderen, wat betekent dat er minder suiker in de bloedbaan terechtkomt.

Het vermindert eveneens de productie van glucose. U krijgt suiker binnen via het voedsel dat u eet, maar wist u dat uw lichaam ook op natuurlijke wijze suiker produceert? Een groot deel daarvan wordt geproduceerd in de lever. Metformine vermindert de glucoseproductie door de lever.

Praktisch

U hebt zoals eerder gezegd een voorschrift/recept nodig om dit medicijn te kopen. Het is verkrijgbaar in tabletten met directe afgifte, vloeibare afgifte en verlengde afgifte. Soms wordt metformine gecombineerd met andere medicijnen.

Zoals met alle medicamenten heeft metformine bijwerkingen. Raadpleeg een arts, lees de bijsluiter door en observeer uw toestand nauwlettend zodat u tijdig hulp kunt zoeken als er problemen opduiken.

Veel gestelde vragen

Is metformine hetzelfde als Ozempic, Saxenda enz…?

Ozempic en Saxenda zijn GLP-1 analogen: zij werken in op de GLP-1 receptoren in de pancreas en versterken zo de productie van insuline. Metformine is een biguanide en vermindert de glucoseafscheiding door de lever en verbetert de opname van glucose via de lichaamsweefsels door hen gevoeliger te maken voor insuline. Ze hebben allebei hetzelfde doel: de glucosebalans herstellen – maar werken op een gans ander front.

Kan ik afvallen met metformine?

Het blijkt uit studies dat veel mensen inderdaad afvallen bij het nemen van metformine. Men is niet zeker hoe dat komt maar men vermoedt dat metformine de eetlust doet afnemen.

Is metformine veilig?

Indien u het gebruikt volgens doktersvoorschrift, onder begeleiding van een arts en indien u hem / haar verwittigt bij bijwerkingen, dan is dit medicament veilig.

Wat is beter, GLP-1 of dit?

Dit is bij iedereen anders en dat verschil heeft te maken met het feit dat de specifieke oorzaak van diabetes type 2 bij verschillende mensen eveneens anders kan zijn.

Wat is melkzuurvergiftiging door metformine?

Metformine beïnvloed de lever op zo een wijze dat deze minder melkzuur gaat verwerken dan normaal waardoor dit kan ophopen in het lichaam en deze gaat verzuren. Bij hoge concentraties kan dit problemen geven, vooral bij mensen met een zwakke leverfunctie. Te veel verzuring kan dodelijk zijn. Symptomen van een teveel zijn: vermoeidheid: snel ademen, snelle hartslag, etc. Bespreek dit risico met een dokter vooraleer u metformine gaat nemen.

Bronnen

[1] Corcoran C, Jacobs T. 2023. Metformin. Herzien: 17 augustus, 2023. Bezocht 29 december 2023. https://www.webmd.com/drugs/2/drug-11285-7061/metformin-oral/metformin-oral/details

[2] NationiaI Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. December 2013. Your Guide to Diabetes Type 1 and 2. Bezocht 29 december 2023. https://applications.emro.who.int/dsaf/dsa509.pdf

[3] Douwes E. Melkzuurvergiftiging. 15 juni 2014. Herzien 23 december 2020. Bezocht 29 december 2023. https://www.simpto.nl/diagnose/melkzuurvergiftiging